De Markt met de St. Jacobskerk

Fietstocht door het grensgebied bij Winterswijk

Tekst en fotografie:
Jan Everink

juni 2009

Winterswijk is een vriendelijk dorp in de Achterhoek, met een gezellig centrum en een prachtige historische kerk. Maar Winterswijk is ook een uitgestrekte landelijke gemeente waarvan de oostgrens tegelijk de landsgrens met Duitsland is. In deze grensregio kan je heerlijk over landweggetjes fietsen, van vergezichten genieten en tot jezelf komen. Fietsen in dit door een eeuwenoude agrarische cultuur gevormde landschap is een belevenis die al je zorgen laat verdwijnen.

Lengte: 25 kilometer. Begin en eind: De Markt te Winterswijk.

Van de St. Jacobskerk naar de Bataafseweg

De Markt is een gezellige omgeving in het centrum van Winterswijk. In deze buurt heeft de schilder Piet Mondriaan zijn kinderjaren doorgebracht. De vader van Mondriaan was hier hoofdonderwijzer aan een Christelijke school.
Op de Markt staat de Middeleeuwse St. Jacobskerk, die in de jaren 1960 helemaal werd gerestaureerd. Daarbij werden ook de mooie muurschilderingen die men onder de kalklagen ontdekte weer zichtbaar gemaakt en hersteld.

Het vertrekpunt is de Markt in Winterswijk. De Markt is een voetgangersgebiedje, dus hier moet je met de fiets aan de hand lopen. Wandel in klokrichting om de St. Jacobskerk heen naar de Markthoek, waarbij je onder meer langs het VVV-kantoor komt. Vanaf de Markthoek fiets je de Ratumsestraat in.

Na ongeveer 300 meter kom je bij de kruising met de verkeersweg Zonnebrink. Als je even naar rechts gaat zie je daar de villa waarin de familie Mondriaan woonde. Het is het tweede pand vanaf de hoek.

Mondriaan woonde in deze villa.

Steek de Zonnebrink over en fiets rechtdoor de Verlengde Ratumsestraat in. Na ongeveer 0,5 kilometer verandert de naam van de straat in Kloetenseweg. Deze straat blijf je volgen tot je na ongeveer 1 kilometer op het kruispunt met de Bataafseweg komt. Linksaf de Bataafseweg in.

Na ongeveer 0,5 kilometer zie je rechts een landweg met een smal fietspad ernaast, de Achterweg. Ga straks deze weg in, maar fiets eerst nog iets verder om de molen De Bataaf te bekijken. Terugkomend van De Bataaf ga je linksaf de Achterweg in. Je bent hier, vlak bij het dorp, al helemaal in een mooie landelijke omgeving.

Iets voorbij de Achterweg aan de Bataafseweg staat het restant van molen De Bataaf. Met de opbrengsten van deze molen werd vroeger voorzien in het levensonderhoud van predikanten van de Nederlands Hervormde Kerk. De molen is vanaf de Achterweg niet te zien omdat er een groot gebouw voor staat.

Van de Bataafseweg naar Henxel

Blijf de Achterweg ongeveer 1 kilometer volgen tot je links een bordje "Landgoed Gossink" ziet bij een pad met aan beide zijden bomen. Ga linksaf deze laan in. Je bent dan in het beschermde natuurgebied Gossink, dat bestaat uit afwisselend bos, parkomgevingen en boerderijen met akkers en weiland.

Mooie landelijke omgeving
zodra je het dorp uit bent.

Na ongeveer 0,5 kilometer kom je bij een kruispunt. Ga daar rechtsaf de Gossinkweg in. Links van de Gossinkweg stroomt de Willinkbeek. Het struikgewas langs deze beek herbergt vaak allerlei vogels.

Na ongeveer 0,5 kilometer over de Gossinkweg langs de Willinkbeek te hebben gefietst ga je over een brug. Zodra je daar overheen bent maakt het pad een geleidelijke bocht naar links. Nog ongeveer 0,5 kilometer verder kom je bij de buurtschap Henxel op de geasfalteerde Ratumseweg.

Van Henxel tot Ratum

Volg de Ratumseweg ongeveer 0,5 kilometer, tot je links een landweg met een smal fietspad ernaast ziet, de Dondergoorweg. Ga linksaf deze weg in. Na ongeveer 1 kilometer over de Dondergoorweg te hebben gereden kruis je via een bruggetje de Ratumse beek. Ongeveer 300 meter verder kom je bij de geasfalteerde Kremerweg. Rechtsaf de Kremerweg oprijden.

Na ongeveer 200 meter zie je links de Kossinkweg, ook weer een onverharde landweg weg met een smal fietspad ernaast. Linksaf de Kossinkweg inslaan. Volg de Kossinkweg ongeveer 1,5 km en steek dan de verkeersweg Scholtemaweg over. Na nog ongeveer 500 meter kom je bij de Veldboomweg. Rechtsaf de Veldboomweg in. Ook dit is zo'n typische Achterhoekse onverharde landweg met een smal fietspad ernaast.

Waar de weg uitkomt op de Veldboomweg is zelfbereid ijs te koop, gemaakt van romige melk. Dankzij de verse melk heeft het ijs een heerlijke volle smaak.
Ook voor een kopje koffie, thee of een frisdrankje kan je op Veldboomweg 11 terecht.
Er is ook een toilet aanwezig.

Omgeving Kossinkweg.

Na ongeveer 1 kilometer over de Veldboomweg te hebben gereden kom je bij een kruispunt. Daar rechtdoor fietsen, de verharde weg op. Je arriveert 1 kilometer verder in Ratum, een buurtschap die uit slechts enkele fraaie huizen en boerderijen bestaat.

Van Ratum naar de grensovergang

Ga in Ratum linksaf de Ratumseweg in. Na ongeveer 1 kilometer, bij een ANWB-paddenstoel, zijn twee zijwegen naar rechts, de Rotweg en de Illebergsdiek. Ga rechtsaf de Illebergsdiek in.

Christusbeeld bij het
Oedinger Busch.

Na ongeveer 750 meter kom je bij de kruising met de Bredelerweg. De Bredelerweg oversteken en rechtdoor fietsen. Het bordje "Doodlopende weg" geldt niet voor fietsers. Nog wat verder kom je bij de grensovergang.

Van de grensovergang naar Oeding

In Duitsland blijf je eerst nog ongeveer 200 meter rechtdoor fietsen, tot je een weg rechts ziet. Rechtsaf deze landweg in. De weg buigt na ongeveer 1 kilometer naar links, waar je over een brug gaat. Daarna almaar rechtdoor rijden tot je na ongeveer 2 kilometer bij het Oedinger Busch komt. Steek de weg over en rij het smalle fietspad in dat je daar ziet. Via dit pad door het Oedinger Busch arriveer je al gauw in het dorpje Oeding. Zodra je in de bebouwing van Oeding bent rechtdoor fietsen, de Schultenallee in.

Vlak vóór je bij het Oedinger Busch bent zie je links in het groen verscholen een Christusbeeld. Daarnaast zie je wat nog over is van de ingang naar Hof Schulze Hessing, een graanschuur uit het begin van de 19de eeuw, die inmiddels sterk verbouwd is.

Enkele honderden meters verder kom je bij de Winterwijker Strasse, een drukke verkeersweg. Stap af maar steek nog niet over. Wandel een klein stukje naar links om daar de neoromaanse Jacobus-kerk te bezichtigen.

Wandel terug naar de beveiligde oversteekplaats en loop naar de overkant van de Winterwijker Strasse. Aan de overkant even naar rechts en dan naar links de Mühlenstrasse in. De Mühlenstrasse maakt een bocht naar links en komt dan bij de Burloer Strasse, waar je de Burcht Oeding ziet, waarin een hotel-restaurant is gevestigd. Ga om de burcht heen verder over het pad langs het riviertje de Schlinge. Dan linksaf het bruggetje over, langs de Johanneskerk, en verder over de Krügerstrasse.

De moeite van het bekijken waard is de Middeleeuwse Burcht Oeding. Er is tegenwoordig een hotel-restaurant in gevestigd.
Je komt ook langs het mooie 19de-eeuwse Johannes-kerkje, dat iets ten oosten van de Burcht aan het riviertje de Schlinge staat.

Van Oeding terug naar Winterswijk

Via de Krügerstrasse kom je al gauw weer op de drukke verkeersweg, die hier Jakobistrasse heet. Ga linksaf, richting Nederland. Via de Jakobistrasse en wat verder de Winterwijker Strasse kom je na ongeveer 1 kilometer bij de grens. Ga zodra je de grens over bent de eerste weg rechts in, de Vosseveldseweg. Daarna ongeveer 7 kilometer almaar rechtdoor fietsen over achtereenvolgens de Vosseveldseweg, Steengroeveweg, Kloetenseweg, Verlengde Ratumsestraat en Ratumsestraat.

Je bent nu weer op de Markt in Winterswijk, met vele uitnodigende horecagelegenheden.