Oversterfte door corona-maatregelen? (1)
door ing. Jan Everink
28 dec. 2021
Als het leven van veel mensen door maatschappelijke stress teleurstellend en uitzichtloos wordt dan neemt daardoor de sterfte toe. Door psychische overbelasting leven mensen korter. De maatschappelijke stress door de corona-maatregelen is waarschijnlijk een belangrijke oorzaak van de tegenwoordige oversterfte.
Oversterfte
Periodes met meer dan gemiddelde sterfte zijn een al langer bestaand fenomeen. De periodes met oversterfte kunnen van enkele weken tot enkele maanden duren, waarna de sterfte weer op het normale niveau komt. In de winter overlijden in het algemeen meer mensen dan zomers, maar verder heeft de sterftegrafiek, zoals te zien op een webpagina van het RIVM, [ref. 1] een tamelijk onregelmatig verloop.
Sinds april 2020 worden sterftegolven in de media en door de overheid vooral geframed als fenomenen ten gevolge van het corona-virus. In werkelijkheid is het verband met corona geenszins evident. Er stierven bijvoorbeeld in november 2021 ongeveer 3500 meer mensen dan te verwachten, maar bij minder dan een derde daarvan was corona geconstateerd. [ref. 2,3]
Bovendien is het niet juist om te stellen dat alle patiënten met corona zijn overleden door corona. Het is namelijk een wijdverbreide misvatting dat mensen altijd aan een bepaalde ziekte sterven. In werkelijkheid sterven de meeste mensen door veroudering, dat wil zeggen hoge biologische leeftijd. Op zeker moment in het leven begint iemands lichamelijke conditie geleidelijk achteruit te gaan; dat is een normaal en natuurlijk proces. De veroudering leidt uiteindelijk tot een dermate zwakke gezondheidstoestand dat de persoon komt te overlijden. De acute aanleiding tot het sterven wordt dan meestal als doodsoorzaak vermeld, maar in werkelijkheid was het de ver voortgeschreden veroudering.
De kans om te sterven neemt toe naarmate men ouder wordt, maar daarbij gaat het niet om de chronologische maar om de biologische leeftijd. Het verouderingsproces is van persoon tot persoon heel verschillend. Mensen kunnen zelf veel doen om door gezond te leven de veroudering te vertragen, dus ook op oudere chronologische leeftijd nog een relatief jonge biologische leeftijd te hebben. Ook kan men door biologisch jong te blijven een hoge chronologische ouderdom bereiken.
Oorzaak van sterftegolven: maatschappelijke stress
Mensen sterven in het algemeen door biologische veroudering en niet door een bepaalde aandoening. Daarom is het doorgaans niet juist om een sterftegolf door een specifieke ziekte te willen verklaren. Wat is dan wel de oorzaak? Er blijkt een factor in de samenleving te zijn die sterk fluctueert en die invloed heeft op de sterfte: maatschappelijke stress.
Tegenslag en ongunstige leefomstandigheden kunnen bij mensen psychische schade veroorzaken, schade die door de psychosomatische werking ervan ook nadelig is voor de lichamelijke gezondheid. Als de leefbaarheid in de maatschappij achteruit gaat heeft dat een ongunstige invloed op de psychische gesteldheid van veel mensen. Daardoor gaat ook de lichamelijke conditie achteruit. Mensen die onder veel zorgen gebukt gaan zijn vaak oud voor hun jaren. Dat is niet alleen volkswijsheid, het wordt ook door research bevestigd. Zo promoveerde Laura K. M. Han onlangs in Amsterdam op haar onderzoek "Biologische veroudering bij depressieve stoornis". [ref. 4] Haar belangrijkste conclusie was dat depressieve mensen inderdaad eerder oud worden. Hun lichaam en hersenen zijn ouder dan overeenkomt met hun chronologische leeftijd.
Iemands lichamelijke conditie gaat achteruit als de psychische conditie door stress achteruit gaat. Met andere woorden: door psychische overbelasting leeft iemand korter. Als dat bij veel mensen het geval is dan gaat de sterfte in het land omhoog. Dus als de samenleving functioneert op een manier waardoor het leven van veel mensen teleurstellend en uitzichtloos wordt dan nemen daardoor de maatschappelijke stress en de sterfte toe.
Stress door corona-maatregelen
Het verouderingsproces wordt sterk beïnvloed door het niveau van de maatschappelijke stress. De gemiddelde levensverwachting in een land is gerelateerd aan het stressniveau in die maatschappij. Als de stressfactoren in de samenleving in een periode toenemen zal daardoor vaak ook de sterfte toenemen. De maatschappelijke stress is sinds maart 2020 door met name de corona-maatregelen aanzienlijk toegenomen. Het stressniveau varieert bovendien sterk, doordat de maatregelen steeds weer anders zijn en worden afgewisseld met versoepelingen. Het is dus heel waarschijnlijk dat de corona-maatregelen en - berichtgeving een ongunstige invloed hebben gehad en nog steeds hebben op de biologische leeftijd van veel mensen.
Ook nu (december 2021) zitten we weer middenin een sterftegolf. Na de versoepelingen in de zomer van 2021 werden de maatregelen in het najaar weer strenger. Het is heel waarschijnlijk dat de daardoor toegenomen maatschappelijke stress heeft bijgedragen aan de oversterfte die nu weer plaatsvindt. Het corona-beleid door de regering betekent voor veel mensen een enorme psychische belasting. Dat beleid is niet gebaseerd op de uitgebreide kennis die in Nederland bestaat op het gebied van immunologie en gezondheidszorg. Van de beschikbare knowhow wordt door de regering maar beperkt gebruik gemaakt. In de Tweede Kamer is bijvoorbeeld keer op keer door sommige kleine partijen met concrete informatie en rationele argumenten een betere aanpak van de corona-crisis bepleit, maar tevergeefs.
Het corona-beleid veroorzaakt ontzettend veel maatschappelijke stress en economische schade. Bovendien worden de maatregelen steeds weer veranderd, wat op zichzelf al veel stress met zich meebrengt. Al die ellende is voor niets want de maatregelen blijken nauwelijks effect op het corona gezondheidsprobleem te hebben. Lees het artikel door Hans van Tellingen "25 redenen waarom alle coronamaatregelen nu moeten stoppen" en je gaat beseffen dat het tegenwoordige corona-beleid een ernstige vergissing is. [ref. 5]
Als ik dit schrijf (winter 2021) is er weer een aanzienlijke sterftegolf, zoals te zien op de RIVM-sterftegrafiek. [ref. 1] Deze oversterfte kan zoals opgemerkt maar voor een klein deel door corona worden verklaard. "De meest waarschijnlijke verklaring van de oversterfte is volgens mij dat de samenleving volledig uit het lood is geslagen," aldus Maurice de Hond over de tegenwoordige sterftegolf. [ref. 6] Die conclusie lijkt zeker gerechtvaardigd.
(De literatuurreferenties staan aan het eind van deel 3.)